Podatek CIT: Czym Jest i Kogo Obowiązuje?

Czym jest podatek CIT?

Podatek CIT, czyli podatek dochodowy od osób prawnych, jest formą opodatkowania dochodów osiąganych przez spółki i inne osoby prawne. Jego zasady są szczegółowo określone w ustawie o CIT, która wskazuje, jakie przychody i koszty powinny być uwzględnione przy jego obliczaniu. Głównym celem podatku CIT jest sprawiedliwe rozłożenie udziału firm w finansowaniu wydatków publicznych, proporcjonalnie do osiąganych zysków.

Kto płaci podatek CIT? 

Podatek CIT dotyczy wszystkich osób prawnych, i jest naliczany od dochodów osiąganych przez różne formy działalności gospodarczej.

• Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.)
• Spółki akcyjne (S.A.)
• Inne osoby prawne
  ‍

Warto zaznaczyć, że niektóre kategorie działalności mogą być zwolnione z obowiązku płacenia CIT, co ułatwia funkcjonowanie niektórych organizacji:

• Organizacje non-profit: zazwyczaj są zwolnione z CIT, o ile ich działalność nie ma charakteru dochodowego i jest zgodna z odpowiednimi regulacjami.
• Spółki działające w specjalnych strefach ekonomicznych (SSE): mogą liczyć na preferencyjne stawki lub całkowite zwolnienie z podatku CIT (dotyczy zwłaszcza określonych branż).
  ‍

Ile wynosi podatek CIT?

Stawka podatku CIT w Polsce zależy od kilku czynników, takich jak wielkość firmy i jej przychody. Obowiązują dwie podstawowe stawki:

• 19% – standardowa stawka CIT, która dotyczy większości przedsiębiorstw.
• 9% – obniżona stawka dla tzw. małych podatników, czyli przedsiębiorstw, których przychody w roku poprzednim i bieżącym nie przekraczają 2 milionów euro (zob. biznes.gov.pl).
  ‍

W 2024 r. mały podatnik skorzysta z 9 proc. stawki CIT, jeśli:

• jego przychody za 2023 r. nie przekroczą 9 218 000 zł (wraz z należnym VAT) – stosuje się kurs na pierwszy dzień roboczy października 2023 r.
• bieżące przychody w 2024 r. nie przekroczą 8 687 000 zł (bez należnego VAT) – według kursu na pierwszy dzień roboczy stycznia 2024 r.

Niższa stawka 9% ma na celu wspieranie rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw, dając im szansę na lepsze zarządzanie swoimi finansami.

Bieżące zmiany w prawie

10 października 2024 roku do Sejmu wpłynął projektu ustawy o zmianie m.in. ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (oraz innych ustaw). Przewidziano w nim podniesienie limitu przychodów netto ze sprzedaży, którego przekroczenie powoduje obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych, do równowartości 2 500 000 euro.

Przewidziane zmiany miałyby zastosowanie po raz pierwszy do roku obrotowego rozpoczynającego się po 31.12.2024 r., przy czym na potrzeby ustalenia spełnienia warunku określonego w tych przepisach uwzględnia się przychody osiągnięte w poprzednim roku obrotowym rozpoczynającym się po 31.12.2023 roku.

Kiedy należy opłacić podatek CIT?

Rozliczanie CIT odbywa się w cyklu rocznym, ale przedsiębiorstwa mają obowiązek uiszczania zaliczek CIT w trakcie roku podatkowego. Kluczowe terminy to:

• Zaliczki miesięczne: płatność zaliczek do 20. dnia każdego miesiąca za poprzedni miesiąc. 
• Zaliczki kwartalne: mniejsze firmy mogą wpłacać zaliczki kwartalne.
• Roczne rozliczenie: ostateczny termin na złożenie deklaracji CIT-8 i uregulowanie ewentualnych należności to 31 marca roku następującego po zakończeniu roku podatkowego.
  ‍

Jakie są konsekwencje nieopłacenia podatku CIT?

Brak opłacenia podatku CIT niesie ze sobą poważne skutki zarówno finansowe, jak i prawne, które mogą poważnie zakłócić funkcjonowanie firmy:

• Odsetki za zwłokę: za każdy dzień opóźnienia naliczane są odsetki, które zwiększają kwotę do zapłaty. Nawet krótkie opóźnienia mogą urosnąć do znaczących kwot, co obciąży budżet przedsiębiorstwa.
• Kary finansowe: urzędy skarbowe mogą nałożyć dodatkowe kary finansowe za nieterminowe płatności lub brak deklaracji. Przykładowo, kara grzywny może sięgać nawet 720 stawek dziennych.
• Postępowania egzekucyjne: jeśli zaległości są długotrwałe, urząd skarbowy może wszcząć egzekucję komorniczą, co może obejmować zajęcie konta bankowego, mienia firmy, a nawet dochodów przedsiębiorstwa.
• Kary karne: w skrajnych przypadkach, gdy nieopłacenie podatku wynika np. z umyślnego uchylania się od obowiązków podatkowych, osoby zarządzające firmą mogą zostać pociągnięte do odpowiedzialności karnej. Może to prowadzić nawet do  ograniczenia wolności w poważniejszych przypadkach.
  ‍

Praktyczne wskazówki, jak uniknąć problemów

Aby uniknąć kłopotów z podatkiem CIT, warto trzymać się kilku prostych zasad, które mogą oszczędzić stresu i niepotrzebnych kosztów:

• Śledź finanse na bieżąco: regularne monitorowanie księgowości to najlepsze rozwiązanie. Im lepiej zorganizowane finanse, tym łatwiej przewidzieć nadchodzące zobowiązania podatkowe.
• Zautomatyzuj płatności: używanie systemów automatyzujących płatności podatkowe może zapobiec przypadkowemu przeoczeniu terminu. Takie rozwiązania zmniejszają ryzyko opóźnień i ewentualnych kar.
• Konsultuj się z doradcą podatkowym: profesjonalna pomoc to zawsze dobry pomysł. Doświadczony doradca pomoże zoptymalizować zobowiązania podatkowe, a także ułatwi poruszanie się po przepisach, które nieustannie się zmieniają.
• Planowanie to podstawa: tworzenie realistycznego budżetu, uwzględniającego wszystkie wydatki podatkowe, pomoże lepiej zarządzać finansami i uniknąć niespodzianek.
  ‍

Jak obliczyć podatek CIT?

Obliczenie podatku CIT może wydawać się skomplikowane, ale po zrozumieniu kilku podstawowych kroków proces ten staje się bardziej przejrzysty. 

Poniżej znajdziesz uproszczony przewodnik krok po kroku, który pomoże Ci obliczyć należny podatek CIT, uwzględniając dostępne ulgi i odliczenia.

Krok po kroku proces obliczania podatku CIT

1. Ustalenie przychodu: na samym początku należy określić całkowity przychód, czyli sumę wszystkich zarobków firmy osiągniętych w danym roku podatkowym. Może to być np. dochód ze sprzedaży produktów, usług lub innych działalności gospodarczych.
   ‍
2. Określenie kosztów uzyskania przychodów: kolejnym krokiem jest dokładne ustalenie wszystkich wydatków poniesionych w celu uzyskania przychodu. Mogą to być koszty zakupu materiałów, wynagrodzeń pracowników, marketingu i innych związanych z działalnością wydatków. Ważne, by dokładnie je księgować, gdyż od ich sumy zależy ostateczna podstawa opodatkowania.
   ‍
3. Obliczenie podstawy opodatkowania: podstawę opodatkowania oblicza się odejmując koszty uzyskania przychodu od przychodu. Na przykład, jeśli firma uzyskała 1 milion złotych przychodu, a jej koszty wyniosły 600 tysięcy złotych, podstawa opodatkowania wynosi 400 tysięcy złotych (1 mln – 600 tys.).
   ‍
4. Zastosowanie ulg i odliczeń: w tym momencie można obniżyć podstawę opodatkowania o wszelkie dostępne ulgi i odliczenia, takie jak ulga na badania i rozwój (B+R), darowizny czy inwestycje w środki trwałe. Dzięki temu firma może zmniejszyć wysokość podatku, który będzie musiała zapłacić.
   ‍
5. Zastosowanie odpowiedniej stawki podatku CIT: w zależności od wielkości przedsiębiorstwa i spełnienia określonych kryteriów, stosowane są różne stawki CIT (9% i 19%).
   ‍
6. Obliczenie należnego podatku: aby obliczyć podatek, należy pomnożyć podstawę opodatkowania przez odpowiednią stawkę CIT. Na przykład, jeśli podstawa opodatkowania wynosi 400 tysięcy złotych, a firma podlega standardowej stawce 19%, podatek wyniesie 76 tysięcy złotych (400 tys. x 19%).
   ‍

Wskazówki dotyczące odliczeń i ulg podatkowych

Podatnicy CIT mogą skorzystać z różnych ulg i odliczeń, które pomagają obniżyć wysokość należnego podatku. Poniżej znajdziesz najpopularniejsze formy ulg, które mogą być przydatne dla Twojej firmy:

1. Ulga na działalność badawczo-rozwojową (B+R):
   • Przeznaczona dla firm, które prowadzą prace badawcze i rozwojowe.
   • Możliwość odliczenia kosztów związanych z taką działalnością, np. wydatków na wynagrodzenia pracowników zajmujących się projektami B+R, zakup materiałów czy sprzętu potrzebnego do prac badawczych.
   • Ulga ta zachęca przedsiębiorstwa do inwestowania w innowacje i rozwój technologiczny.
     ‍
2. Ulga inwestycyjna:
   • Dotyczy firm inwestujących w nowe środki trwałe, takie jak maszyny, sprzęt czy wartości niematerialne i prawne (np. licencje).
   • Odliczenia można dokonać od kosztów poniesionych na zakup tych aktywów.
   • Wspiera przedsiębiorstwa, które rozwijają infrastrukturę i modernizują swoje środki produkcji.
     ‍
3. Odliczenia z tytułu darowizn:
   • Podatnicy mogą odliczyć darowizny przekazane na cele charytatywne, oświatowe, kulturalne lub związane z ochroną zdrowia.
   • Ważne jest, by darowizny były przekazywane na rzecz podmiotów uprawnionych do ich otrzymywania, zgodnie z przepisami.
   • Odliczenie wynosi do 10% dochodu przedsiębiorstwa.
     ‍

Podsumowanie

Podatek CIT, czyli podatek dochodowy od osób prawnych, to kluczowy element polskiego systemu podatkowego. Ten podatek dotyczy głównie spółek kapitałowych oraz innych podmiotów gospodarczych, generujących przychody z działalności gospodarczej i wynosi 9% lub 19% (zależnie od wielkości firmy). 

Niepoprawnie wyliczona wartość podatku CIT lub opóźnienia w płatnościach mogą poważnie zagrozić kondycji finansowej firmy (oraz jej reputacji). Aby mieć pewność, że wysokość podatku jest odopowiednia (i zoptymalizowana!), warto sięgnąć po wsparcie doświadczonych księgowych i doradców podatkowych.

Jeśli potrzebujesz wsparcia, napisz do nas! Pomożemy Ci uniknąć typowych błędów, które mogą prowadzić do sankcji, a także doradzimy, jak zgodnie z regułami prawa obniżyć wysokość podatku CIT (korzystając z dostępnych ulg i odliczeń). 

Razem znajdziemy najlepsze rozwiązania dla Twojej firmy!